Ишкер: “Айыл банк” алты ай чуркатты. Арзан насыяны Алимжанов менен эки курбусу каалагандай калчайт
Ишкер Нургул Макабаева Жалал-Абад шаарында жапайы мөмө-жемиштерди кургатуучу цех иштетет.Макабаеванын ОсОО “ЧЕРНОСЛИВ АГРО,, компаниясын негиздеп, 10 жылдан бери кара өрүк, ит мурун, долоно, , жапайы алма, тоо алмуруту, бөрү карагат, жаңгак, маңыз ж.б жапайы мөмөлөрдү кайра иштетип, кургатып экспортко, жергиликтүү базарга чыгарат. Учурда бул үй-бүлөнүн эки чоң цехи бар. Тоо арасында өскөн жапайы жашылча жемиштерди терип, бул компанияга өткөрүп, күн көргөн жүздөгөн үй бүлө бар.
Ишкерликти илгерилетүү үчүн Нургул Макабаева менен 2023-жылы сентябрь айында 15 миллион сом насыя сурап Жалал-Абаддагы “Айыл Банкка” кайрылган. Банк кардарды үч ай убарасын тарттырып, күттүрүп, андан кийин насыя берүүгө болбойт деген жоопту узаткан.
“Биз 5 жыл мурун 3,8 млн сом льготный кредитти 6 % менен “Капитал банктан” алганбыз, ал эми 3 жыл мурун аны мөөнөтүнөн мурда жаап, АКБ Кыргызстан банктан 8 млн сом жеңилдетилген насыя 6%дан 3 жылдык мөөнөт менен алганбыз. Коммерциялык банктар 15, 20 күндүн ичинде эле арызды карап, өздөрү чуркап жүрүп кредит беришкен. Кийин кредит алуу үчүн барсак жеңилдетилген насыя коммерциялык банктарда токтогонун билдирди. Ошентип “Айыл банкка” туш болдук. “Айыл банкта” бюрократия, тааныш билиштик, атайлап саботаж жасоо, керек болсо коррупция да өтө өнүгүп кеткенине күбө болдук. Кредит алам дегендерге эң азы үч ай, болбосо алты айдан бир жылга чейин атайлап созушат экен”, - деди Макабаева
Ишкер жарым жыл убактысын банктын босогосунда күтүү менен коротконун айтты.
“Эми арыз маселесине келели? Мен биринчи арызды 2023-жылы сентябрда берип, үч айдан кийин, ноябрь айында гана насыя берүүдөн баш тартканы тууралуу жоопту колго алдым. “Айыл банк” келгенде эле арыз үч ай каралат деди. Биз күзгү сезон өтүп кетпеши үчүн 18% менен башка коммерциялык банктан азыраак насыя алып турууга аргасыз болдук. Ал эми “Айыл банк” ошол насыяны себеп кылып баш тартканын билдирди.
Көрсө, Аксы районунда “ЧЕРНОСЛИВ” деген компания болгон экен. Алардын “Айыл банк” менен маселеси бар окшойт. Биздин компанияны ошого адаштырып, Бишкектеги адистери толук окубай эле отказ кылыптыр. Бирок, кийин банк адистери арыз үч айда толук, так каралбай калганын моюндап, кайра менден башынан арыз кабыл алышты. 2024-жылдын январь, февраль айлары арызым экинчи ирет каралып, март айында кайра “отказ” деген жоопту алдым. Биз оң жооп болот деп аябай күттүк эле”, - дейт ишкер.
“Көрсө маселе башкада экен. Менин бирини арызымды И. Кадырова деген банктын Жалал-Абаддагы адиси караган. Экинчи жолу кайра тапшырган арызымды караган аймактык менеджер Ж. Касымова деген экен. Бул экөө, Бишкектеги “Айыл банктын” баш кеңсесинин директору Т. Алимжанов менен университеттен чоогу окуган курсташтар экен. Мага “Айыл банктын” кызматкерлери айтышты алар, “бул кардар ызы-чуу экен, мындай кардар менен иштебеш керек, биз кааласак алат, каалабасак албайт”, - деп эле четке кагып салышыптыр.
“Айыл банктын” Жалал-Абаддагы кеңсесинин башчысы жаш, жакшы жигит экен. Бирок ал мындай чоң кредиттер боюнча маселени чече албайт экен. Тиги курбу, группалаштар аны тоготпойт да экен”, - дейт Макабаева
Учурда ишкер бул маселе боюнча Президенттик Аппаратка, Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары — суу ресурстары, айыл чарба жана кайра иштетүү өнөр жай министри Бакыт Төрөбаевге кайрылуу жолдогонун, жакынкы күндөрү оң жооп күтүп жатканын айтты.
“Эми чынын айтыш керек, мен “Айыл банктын” эшигин алты ай караган бир эле кардармын. Мага окшогондор жүздөп, балким миңдеп саналат. Бул банкта “мамлекеттик саясатты колдойлу, ишкерлерди колдойлу” деген кымындай ой жок экен. Барсаң муктаж, жалдырап келген кишидей мамиле жасашат. Биздин жумуш оор, мөмө жемиш бирде жакшы акча болсо, бирде такыр өтпөй калат, баасы артына кетет. Ошондуктан бизге жеңилдетилген насыя гана ылайыктуу болуп жатат”, - деп сөзүн жыйынтыктады ишкер.